EDEBİYAT TEORİLERİ I

Ders Genel Bilgileri

Ders Kodu AKTS T+U+L Kredi Ders Türü
CTL14113 4 3+0 3 Zorunlu
Ders Linki (Türkçe) :
Ders Linki (İngilizce) :
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Lisans
Öğretim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Amacı Öğrencilerin, edebiyat biliminin iki önemli bileşeni olan kuram ve yöntem bilgisini lisans düzeyinde edinmelerini sağlamak. Klasik ve modern kuramsal yaklaşımları tanıyarak edebiyat olgusunu tartışabilme becerisi kazanma ve bir kuramın “edebiyatın anlaşılmasında” nasıl katkıda bulunduğunun, çağdaş ve bilimsel edebiyat düşüncesine neler ilave ettiğinin öğrenilmesi.
Dersin İçeriği Edebiyat, edebiyatın diğer alanlarla ilişkisi, edebiyatın işlevleri, edebiyat bilimi açısından işlevselliği bulunan temel kuramlar ve eleştiri yöntemleri (Platon ve Aristotelesin “mimesis” kavramından başlayarak Marksist estetik, toplumcu gerçekçilik, Psikanaliz, Yeni Eleştiri kuramı, Rus biçimciliği, Yapısalcılık kuramı, Feminist, Hermeneutik (Yorumbilim), Yapısökücülük gibi topluma, sanatçıya, esere, ve okura dönük kuramlar)
Dersin Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü
Dersi Verenler Dr. Öğr. Üyesi Ayşe ŞENER
Dersin Yardımcıları
Staj Durumu Yok

Dersin Kaynakları

Kaynaklar Akerson, Fatma Erkman. Edebiyat ve Kuramlar. İstanbul: İthaki Yayınları, 2010.Aksoy, Nazan, Bülent Aksoy. “Rus Biçimciliği Üstüne Bir Ön Çalışmanın Notları”. Toplum ve Bilim. s. 31-39 (Güz-1985/Güz-1987).Aktulum, Kubilay. Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınları, 2000.Antakyalıoğlu, Zekiye. Roman Kuramına Giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.Aristoteles. Poetika. çev. İsmail Tunalı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1995; İstanbul: Can Yayınları, 2013.Bakhtin, M. Karnavaldan Romana. der. S. Irzık, çev. C. Soydemir. İstabul: Ayrıntı Yayınları, 2001.Barthes, Roland. Anlatıların Yapısal Çözümlemesine Giriş. çev. Mehmet Rıfat-Sema Rıfat. İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1988.Barthes, Roland. Yazının Sıfır Derecesi. çev.Tahsin Yücel. İstanbul: Metis Yayıncılık, 1989.Belge, Murat. Marksist Estetik. İstanbul: Birikim Yayınları, 1997.Bloom, Harold. Etkilenme Endişesi-Bir şiir Teorisi. çev. F. B. Ayder. İstanbul: Metis Yayıncılık, 2008.Bozkurt, Nejat. Sanat ve Estetik Kuramlar. İstanbul: Ara Yayınları, 1992.Camphell, Joseph. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, çev. Sabri Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2000.Çetişli, İsmail. Edebiyat Sanatı ve Bilimi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2011.Dupont, Florence. Edebiyatın Yaratılışı. çev. N. Sevil. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2008.Eagleton, Terry. Edebiyat Kuramı-Giriş. çev.Tuncay Birkan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011.Eagleton, Terry. Edebiyat Olayı. çev. Başak Yüce. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2012.Eagleton, Terry. Eleştiri ve İdeoloji. çev. E.Tarım-S. Öztopbaş. İstanbul: İletişim Yayınları, 1985.Eco, Umberto. Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. İstanbul: Can Yayınları, 1996.Emre, İsmet. Postmodernizm ve Edebiyat. Ankara: Anı Yayıncılık, 2006.Fischer, Ernest. Sanatın Gerekliliği. çev. Cevat Çapan. İstanbul: De Yayınevi, 1968.Freud, Sigmund, Carl Gustav Jung, Alfred Adler. Psikanaliz Açısından Edebiyat. çev. Selahâttin Hilav. İstanbul: Ataç Yayınları, 1964.Guiraud, Pierre. Göstergebilim. çev. M. Yalçın. Ankara: İmge Kitabevi.Humm, Maggie. Feminist Edebiyat Eleştirisi. çev. Berrin Oktay-Devrim Yılmaz v.d. İstanbul: Say Yayınları, 2002.Lenoir, Beatrice. Sanat Yapıtı. çev. Aykut Derman. İstanbul: YKY, 2002.Lukacs, Georg. Estetik I-II-III. çev. Ahmet Cemal. İstanbul: Payel Yayınları, 1985.Lukács, György. Çağdaş Gerçekçiliğin Anlamı. çev. Cevat Çapan. İstanbul: Payel Yayınları, 1969.Marx, Karl, Frederick Engels. Sanat ve Edebiyat Yazıları. çev. Murat Belge. İstanbul: De Yayınevi, 1971; İstanbul: Birikim Yayınları, 1980.Meyer, Michel. Retorik. çev. İsmail Yerguz. İstanbul: Dost Kitabevi, 2009.Moran, Berna. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları, 2008.Niall, Lucy. Postmodern Edebiyat Kuramı Giriş. çev. Aslıhan Aksoy. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2003.Rifat, Mehmet. Göstergebilimcinin Kitabı. İstanbul: Düzlem Yayınları, 1996.Rifat, Mehmet. XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları I. İstanbul: YKY, 1998.Rifat, Mehmet. XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları. İstanbul: YKY, 2005.Sartre, J. P. Edebiyat Nedir. İstanbul: Payel Yayınları, 1995; İstanbul: Can Yayınları, 2014.Sayın, Şara. Metinlerle Söyleşi. İstanbul: Multilingual Yayınları, 1999.Todorov, Tvetzan. Yazın Kuramı: Rus Biçimcilerinin Metinleri. çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat. İstanbul: YKY, 1995.Uçan, Hilmi. Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim. İstanbul: Hece Yayınları, 2006.Wellek, René, Austen Warren. Edebiyat Teorisi. çev. Ömer Faruk Huyugüzel. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2012.Yücel, Tahsin. Eleştiri Kuramları. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2007.Yücel, Tahsin. Yapısalcılık. İstanbul: YKY, 1999.
Notlar Akerson, Fatma Erkman. Edebiyat ve Kuramlar. İstanbul: İthaki Yayınları, 2010.Aksoy, Nazan, Bülent Aksoy. “Rus Biçimciliği Üstüne Bir Ön Çalışmanın Notları”. Toplum ve Bilim. s. 31-39 (Güz-1985/Güz-1987).Aktulum, Kubilay. Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınları, 2000.Antakyalıoğlu, Zekiye. Roman Kuramına Giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.Aristoteles. Poetika. çev. İsmail Tunalı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1995; İstanbul: Can Yayınları, 2013.Bakhtin, M. Karnavaldan Romana. der. S. Irzık, çev. C. Soydemir. İstabul: Ayrıntı Yayınları, 2001.Barthes, Roland. Anlatıların Yapısal Çözümlemesine Giriş. çev. Mehmet Rıfat-Sema Rıfat. İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1988.Barthes, Roland. Yazının Sıfır Derecesi. çev.Tahsin Yücel. İstanbul: Metis Yayıncılık, 1989.Belge, Murat. Marksist Estetik. İstanbul: Birikim Yayınları, 1997.Bloom, Harold. Etkilenme Endişesi-Bir şiir Teorisi. çev. F. B. Ayder. İstanbul: Metis Yayıncılık, 2008.Bozkurt, Nejat. Sanat ve Estetik Kuramlar. İstanbul: Ara Yayınları, 1992.Camphell, Joseph. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, çev. Sabri Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2000.Çetişli, İsmail. Edebiyat Sanatı ve Bilimi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2011.Dupont, Florence. Edebiyatın Yaratılışı. çev. N. Sevil. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2008.Eagleton, Terry. Edebiyat Kuramı-Giriş. çev.Tuncay Birkan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011.Eagleton, Terry. Edebiyat Olayı. çev. Başak Yüce. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2012.Eagleton, Terry. Eleştiri ve İdeoloji. çev. E.Tarım-S. Öztopbaş. İstanbul: İletişim Yayınları, 1985.Eco, Umberto. Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. İstanbul: Can Yayınları, 1996.Emre, İsmet. Postmodernizm ve Edebiyat. Ankara: Anı Yayıncılık, 2006.Fischer, Ernest. Sanatın Gerekliliği. çev. Cevat Çapan. İstanbul: De Yayınevi, 1968.Freud, Sigmund, Carl Gustav Jung, Alfred Adler. Psikanaliz Açısından Edebiyat. çev. Selahâttin Hilav. İstanbul: Ataç Yayınları, 1964.Guiraud, Pierre. Göstergebilim. çev. M. Yalçın. Ankara: İmge Kitabevi.Humm, Maggie. Feminist Edebiyat Eleştirisi. çev. Berrin Oktay-Devrim Yılmaz v.d. İstanbul: Say Yayınları, 2002.Lenoir, Beatrice. Sanat Yapıtı. çev. Aykut Derman. İstanbul: YKY, 2002.Lukacs, Georg. Estetik I-II-III. çev. Ahmet Cemal. İstanbul: Payel Yayınları, 1985.Lukács, György. Çağdaş Gerçekçiliğin Anlamı. çev. Cevat Çapan. İstanbul: Payel Yayınları, 1969.Marx, Karl, Frederick Engels. Sanat ve Edebiyat Yazıları. çev. Murat Belge. İstanbul: De Yayınevi, 1971; İstanbul: Birikim Yayınları, 1980.Meyer, Michel. Retorik. çev. İsmail Yerguz. İstanbul: Dost Kitabevi, 2009.Moran, Berna. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları, 2008.Niall, Lucy. Postmodern Edebiyat Kuramı Giriş. çev. Aslıhan Aksoy. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2003.Rifat, Mehmet. Göstergebilimcinin Kitabı. İstanbul: Düzlem Yayınları, 1996.Rifat, Mehmet. XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları I. İstanbul: YKY, 1998.Rifat, Mehmet. XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları. İstanbul: YKY, 2005.Sartre, J. P. Edebiyat Nedir. İstanbul: Payel Yayınları, 1995; İstanbul: Can Yayınları, 2014.Sayın, Şara. Metinlerle Söyleşi. İstanbul: Multilingual Yayınları, 1999.Todorov, Tvetzan. Yazın Kuramı: Rus Biçimcilerinin Metinleri. çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat. İstanbul: YKY, 1995.Uçan, Hilmi. Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim. İstanbul: Hece Yayınları, 2006.Wellek, René, Austen Warren. Edebiyat Teorisi. çev. Ömer Faruk Huyugüzel. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2012.Yücel, Tahsin. Eleştiri Kuramları. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2007.Yücel, Tahsin. Yapısalcılık. İstanbul: YKY, 1999.Grafiker Yayınları 2004.
Ön Hazırlık ve Dokümanlar -
Ödev Yok

Ders Yapısı

Matematik ve Temel Bilimler% 0
Mühendislik Bilimleri% 0
Mühendislik Tasarımı% 0
Sosyal Bilimler% 100
Eğitim Bilimleri% 0
Fen Bilimleri% 0
Sağlık Bilimleri% 0
Alan Bilgisi% 0
Değerlendirme Ölçütleri
Yarı Yıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Kısa Sınav 0 % 0
Ödev 0 % 0
Devam 0 % 0
Uygulama 0 % 0
Proje 0 % 0
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Arazi Çalışması 0 % 0
Atölye Çalışması 0 % 0
Laboratuvar 0 % 0
Sunum/Seminer Hazırlama 0 % 0
Toplam 2 % 100
AKTS Hesaplama İçeriği
Etkinlik Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü
Ders Süresi 14 3 42
Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 4 56
Ara Sınavlar 1 3 3
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 3 3
Ödevler 4 4 16
Kısa Sınav 0 0 0
  120 | AKTS Kredisi : 4

Ders Konuları

Hafta Konu Öğretim Yöntem ve Teknikleri Ön Hazırlık ve Dokümanlar
1 Ders İzlencesi, dersin kaynakları ve dersin tanıtılması Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
2 Edebiyatla ilgili kavram ve tanımlar, Edebiyatın diğer alanlarla ilişkisi. Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
3 Yansıtma Kuramı I: Platon ve Aristoteles/Poetika Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
4 Yansıtma Kuramı II: Marksist Estetik, Sosyalist Realizm Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
5 Dış Dünyaya, Topluma Dönük Eleştiri: Tarihî Eleştiri Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
6 Dış Dünyaya, Topluma Dönük Eleştiri: Sosyolojik Eleştiri, Marksist Eleştiri Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
7 Sanatçıya dönük eleştiri: Anlatımcılık I, II Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
8 ARA SINAV - -
9 Sanatçıya Dönük Eleştiri: Biyografik Eleştiri, Psikanalist Edebiyat Kuramı Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
10 Esere Dönük Eleştiri: Rus Biçimciliği Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
11 Esere Dönük Eleştiri: Yeni Eleştiri Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
12 Esere Dönük Eleştiri: Yapısalcılık ve Yapısöküm. Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
13 Okura Dönük Eleştiri: Duygusal Etki Kuramı, Alımlama Estetiği Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
14 Feminist Eleştiri Kuramı Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi
15 Genel tekrar Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi Konuyla ilgili makale vb. çalışmaların okunup değerlendirilmesi

Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:

# Açıklama
1 Edebiyatın tanımını ve işlevlerini öğrenir.
2 Edebiyatın diğer alanlarla ilişkisine örnekler verebilir.
3 Edebiyat kuramlarının tarihsel gelişimini öğrenir.
4 Farklı edebiyat kuramlarından yola çıkarak edebî metinleri analiz etmeyi öğrenir.
5 Her edebiyat kuramının edebiyat sanatını farklı bir cephesiyle kavramayı sağladığını öğrenir.

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

  P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13
Ö1 2354443432225
Ö2 5544434322233
Ö3 5444354222232
Ö4 4534453243253
Ö5 5344454324335

Katkı Düzeyi: 0:Yok     1:Çok Düşük     2:Düşük     3:Orta     4:Yüksek     5:Çok Yüksek