Ders Genel Bilgileri

Ders Kodu AKTS T+U+L Kredi Ders Türü TDE20410 3 3+0 3 Seçmeli Ders Linki (Türkçe) : Kopyala Ders Linki (İngilizce) : Kopyala Dersin Dili Türkçe Dersin Düzeyi Lisans Öğretim Türü Örgün Öğretim Dersin Türü Seçmeli Dersin Amacı Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünün Eski Türk Dili Ana Bilim Dalına ait olan Karşılaştırmalı Tarihî Türk Lehçeleri dersi, Eski Türk Dilinin tarihî lehçelerinin oluşum süreci ile kullanıldığı saha hakkında bilgi vermeyi ve döneminde yazılmış metinler üzerinden karşılaştırmaları fonetik-morfolojik inceleme yapmayı amaçlar. Dersin İçeriği Tarihî Türk lehçelerinin ses, şekil ve söz varlığı bakımından karşılaştırılması Dersin Ön Koşulları Dersin ön koşulu bulunmamaktadır. Dersin Koordinatörü Doç. Dr. Ali KURT Dersi Verenler Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ARPACI Dersin Yardımcıları Arş. Gör. Tanju SERBEST Staj Durumu Yok

Dersin Kaynakları

Kaynaklar Ölmez, M., Orhon–Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan’daki Eski Türk Yazıtları, BilgeSu Yay. İstanbul, 2015.Gabain, A. M. Von. Eski Türkçenin Grameri çev. Mehmet Akalın, TDK Yayınları, Ankara, 2008. Talat Tekin, Orhun Yazıtları, TDK, Ankara 2008. Akar, Ali, Türk Dili Tarihi, Ötüken Yay., İstanbul, 2010. Ercilasun, A. Bican, Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara, 2008.Argunşah Mustafa, Gülden Sağol Yüksekkaya, Özcan Tabaklar, Karahanlıca Harezmce Kıpçakça Dersleri, Kesit Yay., İstanbul 2010.Eckmann, János, “Das Chawarezmtürkische”, Philologiae Turcicae Fundamenta I, Wiesbaden 1959 (Çev. Mehmet Akalın, “Harezm Türkçesi” Târîhî Türk Şîveleri, Atatürk Üni. Yay. No:551, Ankara 1979, s. 183-223.Eckmann J. (1956). Nehcü’l-Feradis I, Tıpkıbasım. Önsözü yazan: János Eckmann, Ankara: TDK Tıpkıbasımlar Dizisi 35.Ata, A. (1998). Nehcü’l-Ferâdîs. Uştmaĥlarnıñ Açuķ Yolı (Cennetlerin Açık Yolu). III. Dizin-Sözlük, Ankara: TDK Yayınları:518.Ata, Aysu (1997), Ḳıṣaṣü’l-Enbiyā (Peygamber Kıssaları) II Dizin, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.Karamanlıoğlu, Ali Fehmi (1989). Seyf-i Sarâyî: Gülistan Tercümesi, Ankara: TDK Yayınları.Mustafa Argunşah -Güner, Galip (2015). Codex Cumanicus, İstanbul: Kesit Yayınları.Ercilasun, Ahmet Bican (2004). Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları.Karaatlı, R. – Toparlı, R. – Vural, Hanifi (2000) Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları. Notlar Ercilasun, Ahmet B. (2008). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları. Ön Hazırlık ve Dokümanlar Ölmez Mehmet (2021). Köktürkçe ve Eski Uygurca Dersleri. İstanbul: Kesit Yayınları. Hacıeminoğlu, Necmettin (2008). Karahanlı Türkçesi Grameri. Ankara: TDK Yayınları. Ödev Ödev verilmemektedir.

Ders Yapısı

Matematik ve Temel Bilimler % 0 Mühendislik Bilimleri % 0 Mühendislik Tasarımı % 0 Sosyal Bilimler % 100 Eğitim Bilimleri % 0 Fen Bilimleri % 0 Sağlık Bilimleri % 0 Alan Bilgisi % 0

Değerlendirme Ölçütleri Yarı Yıl Çalışmaları Sayısı Katkı Ara Sınav 1 % 40 Kısa Sınav 0 % 0 Ödev 0 % 0 Devam 0 % 0 Uygulama 0 % 0 Proje 0 % 0 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60 Arazi Çalışması 0 % 0 Atölye Çalışması 0 % 0 Laboratuvar 0 % 0 Sunum/Seminer Hazırlama 0 % 0 Toplam 2 % 100

AKTS Hesaplama İçeriği Etkinlik Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü Ders Süresi 14 3 42 Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 3 42 Ödevler 0 0 0 Ara Sınavlar 1 1 1 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 1 1 Kısa Sınav 0 0 0   86 | AKTS Kredisi : 3

Ders Konuları

Hafta Konu Öğretim Yöntem ve Teknikleri Ön Hazırlık ve Dokümanlar 1 Tarihî Türk lehçelerinin kullanıldığı yüzyıl ve coğrafya bakımından incelenmesi Yazılı ve Sözlü Anlatım Türk dili tarihi okumaları. Ercilasun, A. Bican, Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara, 2008. 2 Tarihî Türk lehçelerinin sınıflandırılması Yazılı ve Sözlü Anlatım Türk dili tarihi okumaları.Ercilasun B., Ahmet, Türk Dili Tarihi, Ankara, Akçağ Yayınları, 2013.; Ölmez, Mehmet, Köktürkçe ve Eski Uygurca Dersleri, İstanbul, Kesit Yayınları, 2021. 3 Tarihî Türk lehçelerinin alfabeleri hakkında bilgi verilmesi Yazılı ve Sözlü Anlatım Türk dili tarihi okumaları. Ercilasun, A. Bican, Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara, 2008. 4 Tarihî Türk lehçelerinin ses bilgisi bakımından karşılaştırılması, Yazılı ve Sözlü Anlatım Eski ve Orta Türkçenin dil bilgisi özelliklerine hazırlık.Ercilasun, A. Bican, Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara, 2008. 5 Tarihî Türk lehçelerinin ses bilgisi bakımından karşılaştırılması, Yazılı ve Sözlü Anlatım Eski ve Orta Türkçenin dil bilgisi özelliklerine hazırlık.Ercilasun, A. Bican, Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara, 2008. 6 Tarihî Türk lehçelerinin şekil bilgisi bakımından karşılaştırılması Yazılı ve Sözlü Anlatım Eski ve Orta Türkçenin dil bilgisi özelliklerine hazırlık.Ercilasun, A. Bican, Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara, 2008. 7 Tarihî Türk lehçelerinin söz varlığı bilgisi bakımından karşılaştırılması Yazılı ve Sözlü Anlatım Eski ve Orta Türkçenin dil bilgisi özelliklerine hazırlık.Ercilasun, A. Bican, Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara, 2008. 8 Ara sınav - - 9 Eski Türkçe dönemine ait metinlerin okunması ve bu metinlerin ses, şekil ve söz varlığı bakımından diğer sahalarla karşılaştırılması. Yazılı ve Sözlü Anlatım Örnek metinlere ön hazırlık. Tekin, Talat (2014). Orhon Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu. 10 Eski Türkçe dönemine ait metinlerin okunması ve bu metinlerin ses, şekil ve söz varlığı bakımından diğer sahalarla karşılaştırılması. Yazılı ve Sözlü Anlatım Örnek metinlere ön hazırlık.Tekin, Talat (2014). Orhon Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu. 11 Eski Türkçe dönemine ait metinlerin okunması ve bu metinlerin ses, şekil ve söz varlığı bakımından diğer sahalarla karşılaştırılması. Yazılı ve Sözlü Anlatım Örnek metinlere ön hazırlık.Tekin, Talat (2014). Orhon Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu. 12 Eski Türkçe dönemine ait metinlerin okunması ve bu metinlerin ses, şekil ve söz varlığı bakımından diğer sahalarla karşılaştırılması. Yazılı ve Sözlü Anlatım Örnek metinlere ön hazırlık. Talat (2014). Orhon Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu. 13 Orta Türkçe dönemine ait metinlerin okunması ve bu metinlerin ses, şekil ve söz varlığı bakımından diğer sahalarla karşılaştırılması. Yazılı ve Sözlü Anlatım Örnek metinlere ön hazırlık. Tekin, Talat (2014). Orhon Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu. 14 Orta Türkçe dönemine ait metinlerin okunması ve bu metinlerin ses, şekil ve söz varlığı bakımından diğer sahalarla karşılaştırılması. Yazılı ve Sözlü Anlatım Örnek metinlere ön hazırlık. Arat, Reşid Rahmeti (1947). Kutadgu Bilig I Metin. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 15 Orta Türkçe dönemine ait metinlerin okunması ve bu metinlerin ses, şekil ve söz varlığı bakımından diğer sahalarla karşılaştırılması. Yazılı ve Sözlü Anlatım Örnek metinlere ön hazırlık. Arat, Reşid Rahmeti (1947). Kutadgu Bilig I Metin. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.. Arat, Reşid Rahmeti (1947). Kutadgu Bilig I Metin. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:

# Açıklama 1 Tarihî Türk lehçelerini tarihî arka plan ve kullanıldıkları coğrafya bakımından tanımlar. 2 Tarihî Türk lehçelerine ait ses ve şekil bilgisi özelliklerini, incelediği metinler üzerinden tespit eder. 3 İncelenen metinlerin dil özelliklerine bakarak bu metinlerin hangi döneme ait olduğunu tespit edebilir. 4 Tarihî Türk lehçelerine ait metinleri asli şekillerinden okuma ve günümüz Türkçesine aktarma çalışmalarını yapabilir. 5 Tarihî Türk lehçelerinde kullanılan alfabeler hakkında bilgi verir.

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 Ö1 2 2 2 4 4 3 2 3 5 4 5 Ö2 2 2 2 4 4 3 2 3 5 4 5 Ö3 2 2 2 4 4 3 2 3 5 4 5 Ö4 2 2 2 4 4 3 2 3 5 4 5 Ö5 2 2 2 4 4 3 2 3 5 4 5

Katkı Düzeyi: 0:Yok     1:Çok Düşük     2:Düşük     3:Orta     4:Yüksek     5:Çok Yüksek