Ders Genel Bilgileri

Ders Kodu AKTS T+U+L Kredi Ders Türü TDE25301 3 3+0 3 Zorunlu Ders Linki (Türkçe) : Kopyala Ders Linki (İngilizce) : Kopyala Dersin Dili Türkçe Dersin Düzeyi Lisans Öğretim Türü Örgün Öğretim Dersin Türü Zorunlu Dersin Amacı Karahanlı Türkçesinin Türk dilinin tarihi süreçleri içerisindeki yerini ve Orta Türkçe terimini anlatmak, bu dönemde yazılmış eserleri tanıtmak, aslından okumak, günümüz Türkiye Türkçesine çevrilen bu metinler üzerinde fonetik-morfolojik inceleme yapmak. Dersin İçeriği Karahanlı döneminin ve bu dönemdeki eserlerin tanıtılması, Orta Türkçe terimini anlatmak, Kutadgu Bilig, Divanü Lügati’t-Türk, Atabetü’l-Hakayık, Kuran tercümelerini aslından okuma ve aktarma çalışmalarının yapılması, metinler üzerinde okuma, anlama, çeviri, fonetik ve morfolojik incelemeler yapılması. Dersin Ön Koşulları Dersi almak için herhangi bir ön koşul bulunmamaktadır. Dersin Koordinatörü Doç. Dr. Beytullah BEKAR Dersi Verenler Dr. Öğr. Üyesi Ayşe ŞEKER Dersin Yardımcıları Arş. Gör. Tanju SERBEST Staj Durumu Yok

Dersin Kaynakları

Kaynaklar Argunşah, Mustafa -Sağol Yüksekkaya, Gülden -Tabaklar, Özcan (2010). Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri, İstanbul: Kesit Yayınları. Notlar Ercilasun, Ahmet Bican (2004). Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları. Döküman Arat, R. Rahmeti (1979). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara: TDK Yayınları.; Arat, R. Rahmeti (1975). Kutadgu Bilig II Çeviri, Ankara: TDK Yayınları.; Arat, R. Rahmeti (1951). Atabetü’l-Hakayık, İstanbul: TDK Yayınları.; Atalay, Besim (1985-86b). Divânü Lügati’t-Türk Tercümesi I-II-III, Ankara: TDK Yayınları.; Ata, Aysu (2004).Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası) Karahanlı Türkçesi (Giriş - Metin - Notlar - Dizin), Ankara: TDK Yayınları.; Hacıeminoğlu, Necmettin (1996). Karahanlı Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yayınları.; Arat, R. Rahmeti (1985). Kutadgu Bilig -Türkiye Türkçesine Aktarım, Ankara: TTK Yayınları. Ödev Ödev verilmemektedir.

Ders Yapısı

Matematik ve Temel Bilimler % 0 Mühendislik Bilimleri % 0 Mühendislik Tasarımı % 0 Sosyal Bilimler % 100 Eğitim Bilimleri % 0 Fen Bilimleri % 0 Sağlık Bilimleri % 0 Alan Bilgisi % 0

Değerlendirme Ölçütleri Yarı Yıl Çalışmaları Sayısı Katkı Ara Sınav 1 % 40 Kısa Sınav 0 % 0 Ödev 0 % 0 Devam 0 % 0 Uygulama 0 % 0 Proje 0 % 0 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60 Arazi Çalışması 0 % 0 Atölye Çalışması 0 % 0 Laboratuvar 0 % 0 Sunum/Seminer Hazırlama 0 % 0 Toplam 2 % 100

AKTS Hesaplama İçeriği Etkinlik Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü Ders Süresi 14 3 42 Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 4 56 Ödevler 0 0 0 Ara Sınavlar 1 2 2 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 2 2 Kısa Sınav 0 0 0   102 | AKTS Kredisi : 3

Ders Konuları

Hafta Konu Öğretim Yöntem ve Teknikleri Döküman 1 Tarihî Türk lehçelerinin sınıflandırılması. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Türk dilinin tarihî dönemleri ile ilgili kaynaklar incelenmeli. Ercilasun, Ahmet Bican (2004). Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ. 2 Karahanlı sahasındaki eserler üzerlerinde yapılan çalışmalar. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Karahanlı dönemi eserleri hakkında bilgi sahibi olunmalı. Argunşah, Mustafa -Sağol Yüksekkaya, Gülden -Tabaklar, Özcan (2010). Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri, İstanbul: Kesit. 3 Karahanlı Devleti ve Karahanlıca hakkında genel bilgi, Eski Türkçeden farkı. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Karahanlı tarihi ve Karahanlı Türkçesi hakkında bilgi sahibi olunmalı. Argunşah, Mustafa -Sağol Yüksekkaya, Gülden -Tabaklar, Özcan (2010). Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri, İstanbul: Kesit. 4 Diğer sahalarla karşılaştırma, yazı geleneği. Bu saha metinlerini okurken dikkat edilmesi gerekenler. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Karahanlı Türkçesi dil özellikleri hakkında bilgi sahibi olunmalı. Argunşah, Mustafa -Sağol Yüksekkaya, Gülden -Tabaklar, Özcan (2010). Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri, İstanbul: Kesit. 5 Dîvânu Lugâti’t-Türk adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Dîvânu Lugâtit-Türk hakkında bilgi sahibi olunmalı. Atalay, Besim (1985-86). Divânü Lügati’t-Türk Tercümesi I-II-III, Ankara: TDK. 6 Dîvânu Lugâti’t-Türk adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Dîvânu Lugâtit-Türk hakkında bilgi sahibi olunmalı. Atalay, Besim (1985-86). Divânü Lügati’t-Türk Tercümesi I-II-III, Ankara: TDK. 7 Dîvânu Lugâti’t-Türk adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Dîvânu Lugâtit-Türk hakkında bilgi sahibi olunmalı. Atalay, Besim (1985-86). Divânü Lügati’t-Türk Tercümesi I-II-III, Ankara: TDK. 8 Ara Sınav - - 9 Dîvânu Lugâti’t-Türk adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Dîvânu Lugâtit-Türk hakkında bilgi sahibi olunmalı. Atalay, Besim (1985-86). Divânü Lügati’t-Türk Tercümesi I-II-III, Ankara: TDK. 10 Kutadgu Bilig adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Kutadgu Bilig hakkında bilgi sahibi olunmalı. Arat, R. Rahmeti (1979). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara: TDK.; Arat, R. Rahmeti (1975). Kutadgu Bilig II Çeviri, Ankara: TDK. 11 Kutadgu Bilig adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Kutadgu Bilig hakkında bilgi sahibi olunmalı. Arat, R. Rahmeti (1979). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara: TDK.; Arat, R. Rahmeti (1975). Kutadgu Bilig II Çeviri, Ankara: TDK. 12 Kutadgu Bilig adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Kutadgu Bilig hakkında bilgi sahibi olunmalı. Arat, R. Rahmeti (1979). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara: TDK.; Arat, R. Rahmeti (1975). Kutadgu Bilig II Çeviri, Ankara: TDK. 13 Kutadgu Bilig adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Kutadgu Bilig hakkında bilgi sahibi olunmalı. Arat, R. Rahmeti (1979). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara: TDK.; Arat, R. Rahmeti (1975). Kutadgu Bilig II Çeviri, Ankara: TDK. 14 Kutadgu Bilig adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Kutadgu Bilig hakkında bilgi sahibi olunmalı. Arat, R. Rahmeti (1979). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara: TDK.; Arat, R. Rahmeti (1975). Kutadgu Bilig II Çeviri, Ankara: TDK. 15 Kutadgu Bilig adlı eserin okunması, transkripsiyonu, çevirisi, kelime hazinesinin yapı ve anlam açısından Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile mukayese edilmesi. Anlatım, soru-cevap, tartışma, problem çözme Kutadgu Bilig hakkında bilgi sahibi olunmalı. Arat, R. Rahmeti (1979). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara: TDK.; Arat, R. Rahmeti (1975). Kutadgu Bilig II Çeviri, Ankara: TDK. 16 Yarı Yıl Sonu Sınavı / Final Sınav - -

Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:

# Açıklama 1 Karahanlı dönemi hakkında tarihî ve kültürel bilgileri, dönemin eserlerini, eserler üzerinde yapılan çalışmaları kronolojik olarak anlatır. 2 Karahanlı Türkçesinin Türk dilinin tarihi süreci içindeki yeri ve özelliklerini açıklar. 3 Karahanlı Türkçesinin ses, şekil ve cümle bilgisi özelliklerini incelediği metinlerde tespit eder. 4 Karahanlı Türkçesi eserlerini aslî şekillerinden okuma ve günümüz Türkçesine aktarma çalışmalarını yapar. 5 Dönem metinleri üzerinden Karahanlı Türkçesinin fonetik ve morfolojik incelemesini yapar.

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13 P14 P15 Ö1 5 4 4 5 4 3 4 3 5 3 5 4 3 4 3 Ö2 4 3 4 3 5 4 4 4 4 3 4 3 5 3 5 Ö3 5 4 4 3 4 3 4 3 5 3 5 4 3 4 3 Ö4 4 3 4 3 5 4 4 4 4 3 4 4 5 3 5 Ö5 5 4 4 4 4 3 4 3 5 3 5 4 3 4 3

Katkı Düzeyi: 0:Yok     1:Çok Düşük     2:Düşük     3:Orta     4:Yüksek     5:Çok Yüksek